İçeriğe geçmek için "Enter"a basın

F/K (Fiyat/Kazanç) Oranı Nedir?

Merhaba dostlar F/K oranı üzerine bir soru aldım herkesin faydalanması bakımından  bunun üzerine düşüncelerimi yazmak istedim.

Soru şu: “X hisse’sinin F/K’sı şu an 8.15, hisse fiyatı ise 37 liralarda, peki bu hisse fiyatı 18 lira da iken bu hissenin F/K’sı 2-3 müydü ? O zaman hisse bağırmaz mı beni alın diye ?”

Soru bu, şimdi ben dilim döndüğünce ifade etmeye çalışacağım.

Öncelikle F/K nedir?

Oradan başlayalım. F/K, yani Fiyat/Kazanç oranı dediğimiz oranın mantığı şu; yatırdığımız parayı bize kaç yılda geri kazandırıyor? Yani amorti ediyor aslında mantığı bu.

Şöyle düşünün bir ev aldınız 1.000.000 TL (bir milyon) aylık 3 bin tl kirası var.

3.000×12= 36.000 TL net yıllık kazancınız var diyelim kira gelirinden.

Kafamız karışmasın diye vergi, diğer giderler vs. hiç oralara girmiyorum düz hesap yapacağız.

Şimdi biz bu evi aldığımız da 1 milyon para ödedik. Bu evin bize yatırdığımız parayı geri kazandırması için tekrar bir milyon gelir yaratması lazım ve bunu en kısa sürede yaratması lazım, aldığımız evi de bize amorti etmesi lazım, bunu nasıl hesaplarız?

Evin Değeri/Yıllık Kira Geliri= F/K (amorti etme süresi)

Yani fiyat kazanç oranı, yatırdığımız bir milyonu geri alma süresi. Bunu uygulamalı olarak yapalım;

1.000.000/36.000=27.7

Hesapladık 27.7 çıktı. Yani aylık 3 bin tl kira getirisi olan bir milyonluk evi satın aldığımızda geri amorti etme süremiz 27.7 yıl .

Evet 27 yıldan fazla sürüyor evi amorti etme süremiz, buna da F/K diyoruz, Fiyat/Kazanç oranı.

Şimdi hisse üzerinde bunu açalım biraz

Basit olması açısından düz hesap yine bir lot hissemiz olsun ve hissemizin piyasa değeri de 10 tl olsun

Hisse fiyatı 1 lot 10TL ,

HBK (Hisse Başı Kâr) 2 TL diyelim bu durumda F/K 5 olur

Eğer ki Bay Piyasa gelecek dönemde bu hisse daha fazla kâr edecek der ise mesela 3 HBK bekler ise,

Bay Piyasa fiyatı 15 liraya çıkarabilir (zarar beklerse tam tersi de olabilir )

Tabi yeni gelecek net dönem kârı halen açıklanmadığı için o sırada F/K yükselecektir.

Yani HBK 2 lira iken F/K 5 idi .

Bay Piyasa 3 lira HBK’yı fiyatlıyor bu durumda fiyat 15 liraya çıktığında F/K 7.5 olur.

Yeni dönem geldiğinde, şirket net dönem kârını açıkladığında, eğer piyasanın tahmin ettiği gibi 3 lira HBK gelmiş ise ve fiyatta o an 15 TL ise 7.5 olan F/K otomatik olarak gelen yeni 3 HBK ile 5 F/K’ya düşer.

15 TL Hisse Fiyatı / 3 TL HBK =5 F/K

Bundan sonra, bir sonraki gelecek net dönem kârı ve HBK fiyatlanır Bay Piyasa tarafından, bu hep böyledir.

Ve net kesin hisse ederi piyasa değeri budur diye tek bir doğru da yoktur, herkese göre, kişiye göre değişir. Kimisi 5 F/K’yı ucuz bulur kimisi 15 F/K’yı, yatırımcıya göre değişir, ayrıca tek başına F/K ile yatırım kararı almakta doğru değildir çünkü F/K geçmiş dönemi gösterir, geleceği göstermez ki.

Ve ayrıca net dönem kârı da çok sıkıntılıdır, çünkü net dönem kârına gelene kadar;

Vergi öncesi kar, finansman geliri/gideri öncesi kar, diğer faaliyet giderleri öncesi kâr, yatırım faaliyetlerine harcanan paralar gibi bir çok kalem çıkıldıktan sonra net dönem karını görürüz biz.

Aslında net dönem kârı ve o an ki oluşan HBK ve F/K sonuçtur. Gelecek dönem için çokta sağlıklı veri akışı bize sağlamayabilir, biz yatırımcılar olarak sonuçlarla değil nedenlerle ilgileniriz, o sebeple bütün veri akışlarını tam kapsamlı inceleyip o şekilde yatırım kararlarını almalıyız.

Örneğin, bir şirketin büyük bir faiz ve borç ödemesi vardır o dönem için son taksitidir belki ve gelecek dönemde daha çok net dönem kârı açıklama ihtimali vardır veyahut şirket çok büyük devasa yatırımlar yapmıştır ve o dönem net dönem karı açıklayamamıştır ve ileride o yatırımlar faaliyete geçmesi ve ciroya katkıları ile yüksek kârlar ve net dönem kârları yazacaktır belki?

Ama biz yanıltıcı olabilen F/K yüzünden o büyük ve “korkunç “( Çok kıymetli Mahmut Çiftçi Hoca’mın ifade ettiği gibi) kârlardan mahrum kalabiliriz.

Veya tam tersini düşünelim bazı şirketler vardır net dönem kârlarında HBK’lar da patlama olur. Bu da otomatik olarak F/K’yı 0.9 lara bile indirebilir, baktığınızda çok ucuz ve kârlı bir şirket gibi gelir, ama; “Piyasa bunu neden fiyatlamıyor yahu? Bu kadar profesyonel insan kör mü? “diyebilirsiniz.

Esasında baktığınızda bu maddi duran varlıklarını yeniden değerlemeden kaynaklanan bir kâr olabilir, yani esas faaliyetlerinden kaynaklanan nakdi bir kâr olmayabilir ve bu da net dönem karını yüksek çıkartıp F/K’yı ucuz gösterebilir, bu gibi sebepler dolayısıyla F/K tek başına sorunlu bir piyasa çarpanıdır.

Bu yüzden analizlerimizi tam kapsamlı yapmakta fayda var .

Bir de hisse hareketlerine değinelim

Bay Piyasadaki oluşan fiyat hareketleri her zaman gerçeği yansıtmaz piyasalar kısa vadede etkin değildir. Uzun vadede kârlı şirketler her zaman değerine gelir.

Bay Piyasa geleceği satın alır, gelecekte Bay Piyasa ilgili şirketin yüksek ciro (satış-hasılat) yapacağını düşünür ve bunun akabininde net kâr marjı tahmini yapmaya çalışır.

Çünkü net kar marjı tahmini yaptıktan ve elde edilecek ciroyu da bulduktan sonra HBK bulmak ve hisse hedef fiyatını belirlemek çok kolaydır.

Ama geleceğin belirsizliğinden ötürü zordur net rakam vermek. Çünkü bir sürü değişken vardır.

Bay Piyasadaki kısa vadeli oluşan fiyat hareketleri tamamen insan davranışlarından kaynaklanmaktadır, davranışsal ve psikolojiktir anlamsızdır.

Uzun vadede şirketlerin fiyatını, değerini belirleyen ve oluşturan, şirketlerin gelecekte satışlarını arttırarak sürdürmesi, yatırımlarını, özvarlıklarını arttırması ve kârlılıklarıdır.

Evet dostlar F/K’yı anladığımızı düşünüyorum.

Okuduğunuz için teşekkür ederim.

5 Yorum

  1. konuşamayan konuşamayan 20 Mart 2022

    Emeğinize sağlık, çok teşekür ederiz 🙂

  2. Eren GEZER Eren GEZER 27 Ocak 2023

    Teşekkürler değerli bilgileriniz için.

  3. Burak Ç Burak Ç 19 Ağustos 2024

    İşte şimdi F/K yı anladım 🙂 Teşekkürler.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

error: İçerik korunmaktadır !!