Nominal Getiri ve Reel Getiri Arasındaki Fark Nedir?//Paranın Zaman Değeri

Merhaba dostlar, toplumsal olarak finansal okur yazarlığın gelişimine katkı sunmak adına, nominal getiri ve reel getiri arasındaki farkları ve paranın zaman değerini konu alacağız.

Paranın zaman değeri, bugün alınan bir doların gelecekte bir gün alınacak bir dolardan daha değerli olduğu varsayımına dayanan temel bir finansal kavramdır, çünkü bugünün doları yatırım yapılabilir ve faiz kazandırabilir. Birisi size on yıl sonra 1.000 $ veya bugün daha düşük bir miktar ödemeyi teklif ettiyse, on yıl sonraki 1.000 $ değerine eşit veya bu değerden daha fazla olacak şekilde bugün almanız gereken miktarı hesaplayabilir ve hangisinin daha iyi olduğunu karar verebilirsiniz. Örneğin, mevcut faiz oranı yüzde 3 ise, faiz oranlarının önümüzdeki on yıl boyunca aynı seviyede kalacağından veya artacağından emin olduğunuz için 1.000 $ için on yıl beklemek yerine bugün 744 $ almayı kabul edebilirsiniz.

Veya tam tersini düşünelim, birisine bugün 744 $ verdiyseniz mevcut faiz oranlarını önümüzdeki on yıl boyunca yüzde 3 kalacağına da inanıyorsanız. On yıl sonunda 744 dolarınızı 1.000 dolar olarak almak üzere bugünden anlaşma yapabilirsiniz.

Çünkü mevcut faiz oranlarının, önümüzdeki on yıl boyunca yüzde 3 oranında seyretmesi durumunda 744 doların on yıl sonraki nominal değeri 1.000 dolar olacaktır.

Nominal değer demişken, nominal değerin, nominal faizin de bir tanımını yapalım:

Yukarıda bahsettiğimiz on yıl boyunca yüzde 3 olan faiz ortamında, 744 doların on yıl sonraki 1.000 dolar olması durumu, nominal değer/nominal getiri/ nominal faiz durumudur.
Bir de, reel getiri/ reel faiz/reel kazanç terimleri vardır. Bunu da şöyle düşünün örneğin bugün 744 dolarınızı on yıl boyunca faizlerin yüzde 3 olduğu bir ortamda, on yıl sonra 744 dolarınız 1.000 dolar değere ulaşırken siz 744 dolarınızı eğer on yıl sonra 1.100 dolar yapabilmiş iseniz, işte siz reel faiz, reel getiri, reel kazanç sağlamış oluyorsunuz. Nominal getiri ile reel getiri arasındaki fark budur.

Tabii, bu faiz hesabı, normal ekonomi bilimine uygun hareket eden ülkelerde yapılabilir. Örneğin, dolar üzerinde bunu yapabiliriz. Bizim ülkede bu hesabı yapamayız. Çünkü biz “Heterodoks” ekonomi politikaları ile yönetiliyoruz. Bizde enflasyon yüzde 80 iken politika faizinin yüzde 14 olduğu ortamda bu hesabı enflasyon üzerinden yapmalıyız.


Kaynak olarak; “Para Yönetimi 101” kitabından faydalandım.