Dün Fruktoz ve meyve/meyve suları konusunu paylaşmıştım: ChatGpt ile soru/cevap şeklinde konuyu anlamaya/anlatmaya çalışarak. Böyle de devam etmek istiyorum. Bu AI, yani Yapay Zeka motoruyla google’dan konuyla ilgili son bilgileri paylaşmaya çalışarak.
Bu arada chatgpt bir yapay zeka olmaktan bayağı uzak. Hatta ilgisi bile yok. Sadece sorularıma istinaden – google’dan bilgileri çok hızlı toplamaya çalışan bir ‘arama motoru/dil modeli’. Çok hızlı olması da bir avantaj değil, çünkü böylece yanlış ta olabiliyor. İlk gördüğü bir iki siteden yanıt alıp hemen sunuyor. Doğruluğu konusunda hiç bir fikri falan yok. Yani yapay zeka lafını geçiniz. Chatgpt -Gemini falan da aynı – sadece bir ileri model arama motoru diyebiliriz. Yine de…konuları çok güzel özetleyebiliyor ve direk sorulara istinaden yanıtlar vermeye çalışıyor ve istek üzerine bilimsel, biyokimyasal veya fizyolojik arka plan bilgilerini de sunuyor ki bu çok büyük bir nimet. Tabii ki her yanıtı verifiye etmek, doğrulamak şartıyla.
Bu arada Fruktoz konusu çok ciddi bir konu idi. Vücuttaki Glükoz ve Yağ yakımı artı Keton yakımı konularına göre çok daha az işleniyor ve muhtemel zararları konusu çok az dile getiriliyor gibi.
O yüzden direk sordum:
Bu arada konu meyve yemekten ziyade…meyve suları ve daha da kötüsü her türlü hazır, işlenmiş gıdalarda bulunan -HFCS- ‘yüksek Fruktozlu mısır şurubu’ denilen bu suni kimyasallar/tatlandırıcılar olduğunu belirtmek isterim. Nedeni: Sanayi tesislerinde, çok büyük ölçekte bu kimyasallar çok ucuza üretilebiliyor. Ve bir kaç büyük, küresel şirket aracılığı ile dünya pazarına ucuza sunabiliyor. Etiketlere bakmakta fayda var. Hatta etiketli şeylerden komple uzak durmakta fayda var.
Bu arada chatgpt’nin yanıtında katılmadığım çirkin bir iddia var: ‘…Bu, “kandaki kötü kolesterol (LDL) seviyeler”…. terimi veya genelde piyasada LDL’nin kötü bir şeymiş gibi lanse edilmesi. Konu aslında LDL değil… okside olmuş LDL. Kötü denilen şey, vazifesini yerine getirmiş LDL.
LDL’nin aslında bir bağışıklık sistemi oyuncusu olduğu, Bağışıklık sisteminin direği olduğu gerçeği pek bilinmez! Sadece kötü kolesterol diye anılır ve yumurta falan yemeyerek – eskiden- düşürülmeye çalışılan bir kolesterol türüydü. Hazin zamanlar! 🙁
Chatgpt itirazıma şöyle karşılık verdi:
Benim ‘kahramanlık hikayeme’ pek katılmış gibi görünmese de…en azında söylediklerimin doğruluğunu detaylı, maddesi maddesine, açıkladı ve kötü olan ‘şeyin’ oksidize LDL olduğunu teyit etti. Buna da şükür. 🙂
Yine de sormadan edemedim:
Fark ettiniz belki: Bana katılmaktan öte…olayın kardiolojiye doğru gittiğini görüyoruz. Damar sertliği, plaklar, kalp hastalıkları oluşumuna vs. Ama burada olay şu. Oksidize olan LDL aslında suçlu değil: KURBAN. Enflamasyon, serbest radikaller… artık hayatımızda kötü olan neleri oluşturduysak, nasıl sağlıksız yaşadıysak…LDL bunları nötrleştirmeye çalışan bir eleman! …ve sonuçta yardım etmeye çalışırken vazife başında kurban oluyor ve bir de hakkında kötü adam imajı oluşuyor. 🙂
Cehalet kötü şey.
Dayanamadım bir daha sordum!
Evet, bu yanıtı sık sık okumakta fayda var. Oksidize LDL rakamlarının yükselmesi sadece hasta olduğumuz ve neden hasta olduğumuz, yaşlandığımız konusunda…bir gösterge. Yanlış beslendiğimizin, yetersiz fiziksel hareketimizin bir sonucu. 🙁
Tüm kötülüklerin anasını hatırlama niyetiyle…sorunun başlangıç noktasını… oksidize LDL’lerimizin sorumlusunun kim olduğunu chatgpt’ye tekrar sordum.
Bu hastalığa nasıl sebebiyet veriyoruz?
Sonuçta hep duyuyoruz ya: Enflamasyon, serbest radikaller, damar sertliği, plaklar, kalp sorunları vs vs. İşte bu sürecin sorumlusunun yüksek LDL veya kolesterol olmadığını – kendimizin olduğunu… adım adım chatgpt’nin anlatmasını sağladım. Bence tekrar tekrar okuyun. Anlamaya çalışın. Hastalıklarımızın büyük bir kısmının nedenini ‘anlamaya çalışıyoruz’.
Benim yazdıklarıma sadece bir yorumlama, netleştirme denilebilir. Konuyla ilgili sorularınızı kendiniz de araştırabilirsiniz. İster yapay zeka ile, ister youtube ile, ister pubmed vs ile. Hatta araştırmanız gerekir…kendi sağlığınız için.
Devamı gelecek…
İlk yorum yapan siz olun