İçeriğe geçmek için "Enter"a basın

Yaşar Erdinç Hoca / Gerçek Yatırımcı Olmak (10) (Karşılaştırmalı Dupont Analizi 3)

Merhaba dostlar,

Finansal okur yazarlığa katkı sağlaması ve borsa ile yeni tanışan benim gibi küçük ve gariban yatırımcılarla öğrendiğim bilgileri paylaşmak bakımından yeni bir proje olarak burada bütün bilgilerimi, çalışmalarımı, makalelerimi, notlarımı paylaşmaya karar vermiştim.

Bu proje kapsamında;

“Bilanço Analizi”  

“Gelir Tablosu Eğitim Analizi” 

Nakit Akış Tabloları Analizi”

“Eğitim ve Temel Analiz”

“Temettü ve Yatırım Stratejisi”

“Yatırımcı Psikolojisi”

“Şirket Analizleri”

“Portföyüm”

Başlıkları altında çeşitli çalışmalar, yazılar yayımladım.

Şunu da belirtmek isterim ki; buradaki yazılar benim kendime notlarımdır. Ben hoca veya uzman değilim, öğrenmeye çalışan bir öğrenciyim, yanlışlarım olabilir. Son olarak ise burada hisse hakkında yapılan tüm yorumlar eğitim amaçlıdır yatırım tavsiyesi içermemektedir.

Bu yazımızda da çok kıymetli ve değerli büyüğümüz, Hocamız, rahmetli Yaşar Erdinç Hoca’mızın yatırımcılık üzerine anlattığı değerli bilgileri ve aldığım notları Yaşar Erdinç Hoca’mızın anlatımıyla kaleme alınmış şekilde sizlerle paylaşmak istiyorum.

Yazıları sırasıyla okuyarak devam ederseniz daha yararlı olacağını düşünüyorum.

Yaşar Erdinç Hoca / Gerçek Yatırımcı Olmak (1)

Yaşar Erdinç Hoca / Gerçek Yatırımcı Olmak (2)

Yaşar Erdinç Hoca / Gerçek Yatırımcı Olmak (3)

Yaşar Erdinç Hoca / Gerçek Yatırımcı Olmak (4)

Yaşar Erdinç Hoca / Gerçek Yatırımcı Olmak (5)

Yaşar Erdinç Hoca / Gerçek Yatırımcı Olmak (6)

Yaşar Erdinç Hoca / Gerçek Yatırımcı Olmak (7)

Yaşar Erdinç Hoca / Gerçek Yatırımcı Olmak (8) (Dupont Analizi 1)

Yaşar Erdinç Hoca / Gerçek Yatırımcı Olmak (9) (Dupont Analizi 2)

tıklayarak önceki bölümlere gidebilirsiniz.

Onuncu bölümde Karşılaştırmalı Dupont Analizi ile devam edelim.

Hadi başlayalım;

“Buradan sonrası Yaşar Erdinç Hoca’mın sözlerinden alınmıştır.”

Karşılaştırmalı Dupont Analizi (3)

“Evet, arkadaşlar bir önceki yazıda hatırlayacak olursanız sektörel Dupont Analizi tablosunu görmüştük ve önemli bir soru sormuştuk. Demiştik ki, acaba gerçekten öz varlık kârlılığının artması şirketin hisse fiyatını artırıyor mu? Endeksten daha iyi getiri sağlamasını sağlıyor mu? İşte bu yazıda o analizi vereceğiz. Fast Web Mali Analiz Pro programında bunu da düşündük.

Yoksa örneğin, bu tabloda şirketin öz varlık kârlılığı, işte ADANA’nın öz varlık kârlılığı %34 olması bir nokta tahmini, belli bir anda yapılan bir tahmin. Fakat bu daha önce nasıl gelişmiş? Ve fiyatlar nasıl gelişmiş? Hisse fiyatı nasıl etkilenmiş/mi? Bunu birlikte göreceğiz. Bu da Karşılaştırmalı Dupont Analizi ile yapılıyor.

Bakın burada Karşılaştırmalı Dupont Analizi kısmına tıklıyorum ve örneğin 2010 yılından itibaren 2010 Haziran ayından itibaren nasıl gelişmiş ona bakacağız. Örneğin 2010 Haziranında ADANA’nın öz sermaye kârlılığı %23,95miş. Şu anda da 2017 Haziranda %34,26 imiş. Diğer şirketlerinde hepsini görebiliyorsunuz.

Örneğin o dönemde 2010 yılında henüz BAŞ ÇİMENTO halka arz olmadığı için onun verileri gelmiyor.

Ve burada önemli konu şu grafik. Bu grafiğe baktığımızda biz en azından şeyi görmüş olacağız, hisse fiyatını etkileyen faktörleri, kârlılık faktörlerini de görmüş olacağız.

Öncelikle aktif kârlılık ve öz sermaye kârlılığı var şu kısımları kapatıyorum. Ve endeks kısımlarını kapatıyorum. Aktif kârlılığı ve öz sermaye kârlılığı dikkat ederseniz birlikte hareket ediyor. Ve şu üstteki öz sermaye kârlılığı bir ara örneğin öz sermaye kârlılığı %46’ya kadar çıkmış en son %33,24’e düşmüş. Burada 2010’nun Eylül’ünde öz sermaye kârlılığı ve aktif kârlılık %18 ve %19’lara gerilemiş.

Şimdi aktif kârlılığı da kapattım. Sadece öz sermaye kârlılığı kaldı. Bu aşamada acaba hisse fiyatı ortalaması nasıl değişmiş ona bakıyoruz. Evet burada hisse fiyatının özellikle kârlılıkla olan ilişkisine baktığımızda, şu bölgede hisse fiyatıda 2.68 bakın 2.66’dan daha sonra 3’e kadar çıkıyor.

Öz sermaye kârlılığının artmasıyla birlikte, sonra öz varlık kârlılığı veya öz sermaye kârlılığı yeniden 25’lere düştüğünde hisse fiyatı 2.16’lara kadar geriliyor. Şuradaki 2.60 seviyesinden sonra tekrar bir yükseliş var öz varlık kârlılığında ve tekrar hisse 2.99’a kadar geliyor ve burada tekrar düşüyor ve dikkat ederseniz şurada oldukça, özellikle 2013’den sonra 2014’e 2015’e doğru öz sermaye kârlılığında muazzam bir artış var. %46’a gelirken hisse fiyatı da şurada 2.5 lira seviyelerinden öz sermaye kârlılığı arttıkça nereye? 5 liraya kadar yükseliyor yani %100 yükseliyor. Dikkat ederseniz bu aşamadan sonra hisse fiyatında bir miktar daha artış var. Ama hisse fiyatı şu an 6-6,50 lira seviyesinde. Ama bir türlü de uzun süredir yani, 2016 Haziranından beri hisse fiyatı 5,94- 5,6 civarında gezinirken dikkat ederseniz burada öz varlık kârlılığı artık aşağı bir trend izlemeye başlamış ve hissenin de artış ivmesi zayıflamış durumda, endekse göre performansına baktığımızdaysa endekse tıkladığımızda en azından baz yılı olarak 2010 yılının Mart ayını 100 olarak aldığımızda, nasıl değişim göstermiş? Bir ara öz sermaye kârlılığı düştükçe bakın burada şöyle gösterelim; şu bölgede dikkat ederseniz mavi barlar, sarı barlardan daha yukarıda bir bakıma hisseden daha iyi performans gösteriyor. Şurada endeks rakamı ve dikkat ederseniz bu bölgede öz sermaye kârlılığı artınca hisse de artıyor. Yani şu sarı barlar hisse fiyatı da artıyor. Fakat endeks kadar artamıyor. Ama şuradaki hızlı yükseliş endeksten daha iyi bir getiri sağlamasını getirmesini sağlıyor. Nitekim burayı baz yılı olarak aldığı için şu an endeksten daha iyi bir getiri sağlamış durumda. 2010 yılına göre 2017’yi karşılaştırdığımızda, örneğin endekse göre baktığımızda endeks seviyesi burada iken şu an ADANA ÇİMENTO öz sermaye kârlılığı düşerken hâlâ bu seviyeleri korumayı başarabiliyor. Hatta bir miktar yükselmiş, bunun tek bir sebebi var. Özellikle de endeksin son dönemdeki bakın, şu mavi endeksin şöyle artış trendine girmesi nedeniyle yükseliyor. Genel endeksin genel konjonktür nedeniyle yükselmiş durumda ama öz varlık kârlılığı geneli aşağı trendde. Dolayısıyla böyle bir resimde biz şunu söyleyebiliriz; öz varlık kârlılığı yükselemezken sadece endeks yükseldiği için kağıt yükseliyor, dolayısıyla endeks düşüşe geçerse ADANA ÇİMENTO’da ne olacaktır? Geri çekilmeler yapacaktır. Bu aşamada evet şu şeyleri temizleyelim. Baz yılı değiştirdiğimizde tabi ki endekse göre performansında değiştiğini göreceğiz. İsterseniz şuradan baz yılı değiştirelim 2010 yerine örneğin, 2013 Eylül dönemini alalım. Buna baktığımızda, Eylül dönemini aldığımızda ve hisse fiyatı ortalaması var bu aşamada aktif kârlılık öz sermaye kârlılığı ve hisse fiyatı ortalaması var. Ama az önceki endeks grafiği gitti zannedersem bir güncelleme yapmamız gerekiyor şey üzerinde, evet hisse üzerinde. Evet şimdi geldi. Bazen bu şekilde kaybolabilir. O durumda sayfayı yeniden güncellemeniz gerekiyor. Bakın aktif kârlılık, siyah ve mavi çizgiler kârlılıkları gösteriyor. Ve 2015 Haziranından itibaren baktığımızdaysa endeksten çok daha kötü performans, pardon endeksten genel olarak daha iyi bir performans göstermiş durumda. Öz varlık kârlılığı artarken ki, şunu kaldıralım. Evet, öz varlık kârlılığı şurada yükseliyordu yataya girmiş durumda ama genellikle burada daha şeye bakmak lazım. Yani örneğin 2012 Aralıktan itibaren bakalım. Evet böyle bir durumda 2012 Aralık öncesinde endeksten daha kötü bir performans göstermiş ama öz varlık kârlılığı artınca artmış. Şu anda da endeks yükseliyor.

Endeks, şu iki mavi bar yükselmiş, bu yüzden bir miktar endeksle birlikte yükselmiş hisse ama 2017 başından itibaren çok fazla da yükseldiğini söyleyemeyiz. Şimdi burada bir başka bir grafik daha var. O da şu öz sermaye kârlılığı, hisse fiyatı ve Roic dediğimiz bir şey.

Şimdi Roic ile öz sermaye kârlılığı birlikte çizdiğimizde dikkat ederseniz, öz sermaye kârlılığı rakamları %40’lara ulaştığı için Roic rakamı %27’lerde kalmış ama şöyle göstereceğim. Sadece Roic’e baktığımızda 3.45’lerden 9.39’a gelmiş. Şimdi ben sizin:“Hocam bu Roic’de ne? Nereden çıktı? Nasıl bir oran? Bu yeşil grafik neyi anlatıyor?” Şeklinde bir sorunuz olabilir.

Bu İngilizce olarak:“Return on Invested Capital” kelimelerinin baş harfleri, bir nevi yeni yapılan yatırımların getirisi. Mesela diyelim ki, geçen sene ADANA ÇİMENTO bir yatırım yaptı. Bu yatırımın getirisi ne oldu? Bu bir bakıma ne kadar yatırdı? Ne kadar kazandı? Sorusunun cevabı. Roic yatırımların verimini gösterir. Dikkat ederseniz 2015 Eylülden beri normalde Roic %9 seviyelerinden tekrar %3 seviyelerine gerilemiş durumda. Hisse fiyatına baktığımızdaysa hisse fiyatı da burada, 5.95’e gelmiş ve şu bölgede 6.52, yani 2016 Haziranından 2017 Haziranına kadar hiç prim yapmamış. Genelde kârlılık düşüyor. Ama diyeceksiniz ki; “Hocam kârlılık düşerken hissenin düşmesi gerekmez mi?” Evet hissenin düşmesi gerekebilir. Fakat bu aşamada endeks genelde yukarı yönlü bir eğim yaptığı için, yukarı doğru gittiği için…. ki, endeks bakın burada, 72 bin seviyesinden 97 bin seviyesine kadar yükselmiş. Bu dönem itibariyle ve bu da endeksin yükseldiği için hissede ancak tutunabilmiş.

Hissenin gelecekte çok iyi kazandırabilmesi için hem öz sermaye kârlılığının yukarı dönmesi lazım. Hemde Roic’in yukarı dönmesi lazım. Fakat örneğin bu eğitimin hazırlandığı bu dönemde genel olarak inşaat sektörü pek iyi gitmediği için ve bir durgunlukta yaşandığı için çimento sektöründe sıkıntı olduğunu, kârlılıkta sıkıntı olduğunu görüyoruz. Bir başka isterseniz sektöre bakalım ve oradaki şeylere bakalım. Örneğin, perakende ticaret sektöründen BİMAŞ’a bakacağım. BİMAŞ dikkat ederseniz burada genelde endeksten hep sarı barlar daha yukarıda ve endeksten daha iyi kazandırıyor. Şunları da eğer kaldırırsak, evet öz varlık kârlılığına baktığımızda, öz varlık kârlılığı %53’lerde yani her sene öz varlığına %53 ekliyormuş. Bu sırada bir ara %35’lere kadar düşmüş ama şu an tekrar %44’lere çıkmış. Yani kârlılıkta, yeniden bir ivme kazanmış. Ve hisse fiyatlarına da baktığımızda da hisse fiyatı da yaklaşık olarak 48 liralardan 60 liralara çıkmış. Yani bu grafikte aslında biraz yatay gösterdiği için bu artış oranları çok net gözükmüyor.

Yani şurada çok ciddi bir artış var yani 48 liradan 60 liraya artış var. Ne zaman? Bakın öz varlık kârlılığı artmaya başladığında hisse de artmaya başlıyor. Aynı zamanda bu dönemlerde endeks rakamlarına da bakmak lazım. Şu an endeksin artışı da aynı zamanda BİMAŞ’ı artırıyor.

Bir de ilginç olması için MİGROS’a bakalım. Migros bir zamanlar gerçekten çok iyi kazandıran bir şirketti. Ve geçmişte ki, tabi onu 2010 yılında yabancılar aldı. Şöyle biraz 2005 Haziranına kadar gidelim ve o dönemlere bakalım, o dönemlere baktığımızda öz varlık kârlılığı bir ara %47’lere yükselmiş. Daha sonra öz varlık kârlılığı %4’lere düşüyor 2010 yılları işte. MİGROS’un satıldığı yıl. MİGROS aslında şeye baktığımızda yani 2005-2010 arası baktığımızda çok başarılı bir şirket.

Mesela burada 2005 yerine 2000 ile 2000 yılıyla örneğin 2017 yerine 2010’a kadar olan döneme baktığımızda veya 2009’a kadar olan döneme baktığımızda MİGROS öz varlık kârlılığını arttırırken hisse fiyatınında arttığını görüyoruz. O dönemde yani 2000 ile 2009 arasındaki performasını görüyorsunuz.

Diğerlerini kapatıp Roic’i açtığımızda yani MİGROS yapmış olduğu yatırımların getirisi mesela %21 olmuş. Şu anda da %11 civarında ama özellikle şu anda değil pardon 2009’a gelindiğinde %12 civarında. Ama yabancılar aldıktan sonra bakın mesela 2015’e baktığımızda diğer her şeyi kapatacağım, evet şöyle;

Roic hiçbir şekilde artamadı. Aynı zamanda öz sermaye kârlılığıda artık buralarda satılmadan önce 2010 yılına kadar hep şöyle bir ortalama %15-20 öz sermaye kârlılığı varken, buralarda eksiye düştü. Eksi (-10) onlara düştü, sonra -23 oldu, tekrar toparlandı, tekrar aşağı gidiyor.

Dolayısıyla MİGROS bir türlü adam olmadı.

Hisse fiyatı ortalamasına baktığımızda, satılana kadar olan dönemde satılıyor diye çok yükselmiş hisse ve sonra da hisse hiçbir zaman bir daha bu piyasa değerini görmedi.

Evet, Karşılaştırmalı Dupont Analizi de bu şekilde ve Karşılaştırmalı Dupont Analizi kullanırken hem öz sermaye kârlılığıyla fiyat ilişkisini hemde endeks ilişkisini birlikte görebiliyorsunuz…”

Evet dostlar, yukarıdaki sözleri rahmetli Yaşar Erdinç Hoca’mızın eğitimlerinden aldığım notlardan oluşturup sizlerle paylaşmak istedim, devamı gelecek..

Okuduğunuz için teşekkür ederim.

Saygılarımla

Bir yorum

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

error: İçerik korunmaktadır !!