Anasayfa » Yaşar Erdinç Hoca / Gerçek Yatırımcı Olmak (17) (Hikâye Oluşturmak ve Geleceğe İlişkin Fiyat Tahmini Yapmak)
Yaşar Erdinç Hoca / Gerçek Yatırımcı Olmak (17) (Hikâye Oluşturmak ve Geleceğe İlişkin Fiyat Tahmini Yapmak)
Bu yazı 11 Aralık 2022 tarihinde İbrahim GÖR tarafından yazılmıştır.
Merhaba dostlar,
Finansal okur yazarlığa katkı sağlaması ve borsa ile yeni tanışan benim gibi küçük ve gariban yatırımcılarla öğrendiğim bilgileri paylaşmak bakımından yeni bir proje olarak burada bütün bilgilerimi, çalışmalarımı, makalelerimi, notlarımı paylaşmaya karar vermiştim.
Başlıkları altında çeşitli çalışmalar, yazılar yayımladım.
Şunu da belirtmek isterim ki; buradaki yazılar benim kendime notlarımdır. Ben hoca veya uzman değilim, öğrenmeye çalışan bir öğrenciyim, yanlışlarım olabilir. Son olarak ise burada hisse hakkında yapılan tüm yorumlar eğitim amaçlıdır yatırım tavsiyesi içermemektedir.
Bu yazımızda da çok kıymetli ve değerli büyüğümüz, Hocamız, rahmetli Yaşar Erdinç Hoca’mızın yatırımcılık üzerine anlattığı değerli bilgileri ve aldığım notları Yaşar Erdinç Hoca’mızın anlatımıyla kaleme alınmış şekilde sizlerle paylaşmak istiyorum.
Yazıları sırasıyla okuyarak devam ederseniz daha yararlı olacağını düşünüyorum.
On yedinci bölümde Hikâye Oluşturmak ve Geleceğe İlişkin Fiyat Tahmini Yapmak ile devam edelim.
Hadi başlayalım;
“Buradan sonrası Yaşar Erdinç Hoca’mın sözlerinden alınmıştır.”
Hikâye Oluşturmak ve Geleceğe İlişkin Fiyat Tahmini Yapmak
“Arkadaşlar önceki yazılarda sizlerle, Sasa’nın haberlerine bakmıştık, ama bu haberlere bakmadan önce yatırımları artan şirketler içerisinde özellikle son birkaç bilanço döneminde en çok yatırımları artan ve sahip olduğu toplam varlıklar içerisinde yatırımların önemli bir pay tuttuğu şirket olarak Sasa dikkatimi çekmişti ve bu haberlerle de şunu görmüştük: İki tane çok önemli yatırım yapıyor ve teşvik alıyor. Aynı zamanda da bu yatırımların toplam ciroya katkısı yaklaşık 750 milyon dolar olacak ve iki yıl içerisinde de bitmesi bekleniyor. Böyle bir durumda Sasa’nın cirosu, satışları, yıllık net satışları şu an 1 milyar 128 milyon TL civarında…ki, bunu çok rahatlıkla yıllıklandırılmış bazda baktığımızda 1 milyar 200 milyon civarında bir satıştan bahsedebiliriz. Şu an 750 -800 milyon dolar ciroya ekleyecek olursak, bu da eğer doların seviyesiyle ki, bu eğitimlerin hazırlandığı sırada dolar yaklaşık olarak 3.85-3.90 TL arası bulunuyor. Bu da ek katkı olarak 3 milyar cirodan bahsediyor oluyoruz.
Dolayısıyla 4 milyara gelebilir iki yıl sonra, yatırımlar bittikten sonra Sasa’nın cirosu 4-5 milyar arasına yükselebilir. Böyle bir durumda acaba Sasa’nın kârları ne olur? Satışlar bu seviyeye gelirse kârlar belli bir seviyeye gelirse fiyat ne olur? İşte Fast Web Mali Analiz Pro’da bu örnek olayı sizlerle beraber değerlendireceğiz.
Ve asla bu eğitimdeki anlattıklarımızı katiyen bir yatırım tavsiyesi olarak algılamayınız. Çünkü bu yazı eğitsel bir amaçla hazırlanıyor ve örnek bir olay, güncel eğitimin hazırlandığı sırada güncel bir olay olduğu için, belki sizler bu eğitimi, eğitim hazırlandıktan bir yıl sonra okuyacaksınız veya iki yıl sonra okuyacaksınız. Dolayısıyla o dönemde nasıl bir değerleme yapılmış ve Fast Web Mali Analiz programı bunu nasıl başarıyor? Tüm bunları birlikte görmüş olacaksınız.
Şimdi isterseniz hemen şeye dönelim Fast Web Mali Analiz Pro’ya dönelim ve Sasa’da geleceğe ilişkin bir tahmin yapmaya çalışalım. Nasıl yapıyoruz, nasıl bir mantık sergiliyoruz? Tabi ki, aslında değerleme yaparken valuation yaparken, hisseye değer biçerken, gelecek dönemlerdeki kâr artışları ve gelecek dönemlerdeki, satışlardaki artışlar net nakit girişleri önemli…ki, biz indirgenmiş nakit akımları metodu diyoruz. Bu anlatacağım kısım, yöntem, indirgenmiş nakit akımları yöntemi değil. Onun yerine piyasa çarpanlarından hareketle nasıl bir fiyata ulaşılabilir? Buna bakacağız.
Evet, şimdi isterseniz şeye geçelim, Fast Web Mali Analiz Pro programına geçelim. Gördüğünüz üzere burada şirketin künyesine baktığımızda, şirket künyesine tıkladığımızda, Sasa’nın ortakları Erdemoğlu Holding ve %57,54’üne sahip fiili dolaşımdaki hisse payı da yaklaşık olarak %22 yani halka açıklık oranı. Web sitesi de www.sasa.com.tr daha önce buraya bakmıştık. Faaliyet alanıysa suni sentetik elyaf imalatı, sadece bu elyaf imalatı değil aynı zamanda da bu pet şişe işine giriyor ki, orada çok önemli bir şey bekleniyor ciro bekleniyor. 80 milyon dolarlık bir yatırıma karşılık 300- 350 milyon dolarlık ciroya katkı bekleniyor. Şimdi fiyat değerleme kısmına geldiğimizde, geleceğe dönük fiyat tahmini ve değerleme.
Evet, biz bir geleceğe dönük fiyat tahmini ve değerleme yapacağız. Buraya, bu sayfaya geldiğinizde, bu sayfayı anlamak çok çok önemli. Geçmiş satış ve kârlılık performansı diye bir tablomuz var. İlk başta okuyucunun, yatırımcının veya katılımcının burayı çok iyi anlaması gerekiyor.
Örneğin burada bir istikrar puanı diye bir puan var. Sasa’nın bu istikrar puanı 1.48. Yani Sasa’nın istikrar puanı 2’nin altında olduğu için geleceğe ilişkin tahmin yapmak çok zor diye bir not düşülmüş.
“Bu nedenle bu tür şirketler için faaliyet raporları ve bütün haberler dikkat ile incelenerek geleceğe ilişkin satış büyüme ve kâr marjı tahminleri yapılmalıdır.” diyor.
Bunu biraz açmak istiyorum. Bu ne anlama geliyor? İstikrar puanı dediğimiz şey, geçmişte satışlar istikrarlı mı imiş? kârlar istikrarlı mı imiş? Yoksa çok dalgalanan böyle bir satış performansı mı var imiş? Bunları değerlendiriyor bu istikrar puanı.
Yani istikrar puanı şirketin geçmiş üç beş yıllık süre içerisinde ortalamalardan, ortalama olarak kâr marjları, esas faaliyetinden elde ettiği kâr marjları, satışların büyümesi aynı zamanda diğer tüm şeyler acaba istikrarlı mı? değil mi? diye bakıyoruz. Ve istikrar puanının düşük olduğunu görüyoruz Sasa’da. Ve burada diyor ki; bü tür şirketler için faaliyet raporları ve bütün haberler dikkatle incelenmelidir. Geleceğe ilişkin tahmin yapmak çok zordur. Yani biz şimdi burada geleceğe ilişkin bir tahmin yapacağız ama program bize bir uyarı bildiriyor. İstikrar puanı düşük olduğu için geleceğe ilişkin tahmin yapmak zordur.
Bazı şirketler vardır ki, o şirketler çok istikrarlıdır. Onlarda geleceğe ilişkin tahminler yaparken geçmiş yıllarda satışlar ne kadar büyümüş? kâr marjları ne olmuş? istikrarlı gitmiş mi? gitmemiş mi? Bunlar çok istikrarlı olduğu zaman geleceğe ilişkin fiyat tahmini yapmak çok daha kolaylaşıyor. Örneğin burada istikrar puanı eğer 6 olsaydı ki, hemen size bir örnek vereceğim.
Eğer bu şirket Bimaş olsaydı ki, çok istikrarlı bir şirkettir Bimaş. Buradaki istikrar puanı bakın 11.68 çıktı.
İstikrar puanının 6’dan büyük olması çok istikrarlı bir şirket olduğu anlamına gelir diyor.
Dolayısıyla şuradaki ortalamalara bakarak ileriye dönük tahmin yapmanın daha kolay olacağını belirtmiş oluyoruz.
Biz şimdi ama kendi incelediğimiz ve merak ettiğimiz şirkete dönelim. Burada Sasa’yı hemen getiriyorum yine. Son 5 yılda satış büyümesi ne olmuş? Son 4 yıllık ortalaması, satışları her yıl %? kaç büyümüş? İki yıllık ortalama ve son bir yıllık bilançoda yıllıklandırılmış satışlar ortalama %17 büyürken, son iki bilanço yıllıklandırılmış satışlar %31,28 büyümüş. Ciddi bir ivme var, satışlarda artış var. Ama geçmiş yıllara baktığımızda, ortalama satış büyümesi 8,24-8,02- 7,77. Yani normal değerlerde bu çok istikrarlı bir şirket olsaydı. Ben ne yapacaktım? Satışları yılda %7-8 büyüse ne olur? sorusunu soracaktım.
Ama bu aşamada isterseniz hemen Sasa’nın bu yıllık satış büyümesi, kâr marjı, favök marjı, esas faaliyet kâr marjı gibi oranlarının nasıl geliştiğine bir bakalım ve satışlarını geçmişte kârları dalgalı mı gitmiş? Niye istikrar puanı düşük çıkmış? buna bakalım.
Ve satış kârlılık kısmını bir sonraki pencerede açıyorum ve burada da evet burada son 24 bilanço dönemini gösteriyor. Örneğin son 45 bilanço dönemine bakalım. Son 45 bilanço dönemi her yıl 4 bilanço açıkladığı için son 10 yılına bakıyoruz. 2006’dan 2011’e kadar olan dönem içerisinde nasıl bir seyir izlemiş? Ve bunlara isterseniz bir birlikte göz atalım. Burada arkadaşlar, şunu özellikle vurgulamak istiyorum. Bakın şu bölgede dikkat ederseniz, net satışlar 2006 ile 2009 arasında aşağı doğru gidiyor. Yani burada satış büyümesi negatif. Biliyorsunuz 2008’de bir kriz oldu. Dünyada küresel kriz oldu. Küresel kriz sonrasında burada satışların yavaş yavaş artmaya başladığını görüyoruz.
Ve ama şu seviyelere dikkat edin. Bakın şurası sıfır seviyesi sağ eksende gösteriliyor, kârlar ve esas faaliyet kâr/zararı aslında şuradan şöyle bir çizgi çizilmiş olsaydı, yani şurası bir “0” çizgisi bakın zaman zaman Sasa daha önce zarar eden bir şirketmiş. Ve bir ara kâra geçmiş. 2011-2012 yıllarında, daha sonra 2012’de tekrar zarar etmeye başlamış. 2013’den sonra artmaya başlamış ama şurası özellikle şöyle hem satışlarda hem kârlarda ciddi bir dikkat ederseniz ivme var.
Ve bu ivme fiyatlara da yansımış durumda. Daha önce fiyatları görmüştük. Fakat her ne kadar daha önce fiyatları görmüş olsak da isterseniz şöyle bir diğer bölümden şey yapalım. Piyasa çarpanlarına bakalım. Nasıl bir şey var? Dikkat ederseniz burada Sasa’nın niçin istikrar puanı düşük gelmiş burada çok net bir şekilde ortaya çıkıyor. Bazen zarar bazen kâr edecek derken şimdi kâra geçmiş durumda. Piyasa çarpanlarını tıkladığımda burada son 12 döneme bakılsa da burada 45 döneme baktığımızda kâr marjlarına, kâr marjları zaman zaman ki, bu favök dediğimiz şey, faiz vergi ve amortisman öncesi kârlar ki, bu şirketin finansal borçlarını ödeyebilme kapasitesini gösteren bir oran favök, bakın şu mavi, mavi şey gösteriyor burada üzerine getirdiğimde kalınlaşıyor. Aşağıda mavi esas faaliyet kâr marjı siyah çizgi ve net kâr marjı da şu lacivert kareli çizgi. Esas faaliyet kâr marjıyla, net kâr marjı çok uyumlu gidiyor. Diğerlerini eğer kapatırsak şunlara bakın esas faaliyet kâr marjıyla net kâr marjıyla çok uyumlu gidiyor. Bu tür şirketler özellikle bu tür şirketlerde arkadaşlar gerçekten bilançolarının çok sahih olduğunu zaten Sasa’yı daha önce faaliyet raporunda bakmıştık. PricewaterhouseCoopers bile diyor ki, dünyanın en büyük denetim şirketlerinden bir tanesi, bilanço makyajı vesaire asla beklenmeyen, olmayan bir şirket ki, normalde bir şirketin eğer esas faaliyetinden kârlılığı birlikte hareket ediyorsa birbirine uyumlu hareket ediyorsa, paralel bir hareket varsa, böyle bir durumda biz diyoruz ki, hani kârlar net kâr, esas faaliyet kârından yüksek olabilir. Eğer şirketin elinde nakit fazlaysa faiz geliri de varsa vesaire. Ama borcu varsa faiz giderleri var ama yine de böyle bir uyum olmasını isteriz. Dikkat ederseniz burada özellikle 2009 yılında şu bölgede, şurada bakın şurası sıfır çizgisi kâr marjlarıyla çok kötü bir dönem ve bu kötü dönemde acaba şirket ne yapmış? diye normal fiyat grafiğine bakacağız.
Fiyat grafiği nasıl bir şey olmuş? Sonra düzelmiş, sonra aşağıya doğru gitmiş. Ve şimdi de tekrar kâr marjlarının arttığını görüyoruz.
Geçmiş yıllar itibariyle baktığımızda ki, burada bakın evet şöyle, şu bölgede esas faaliyet kâr marjı %14’e gelmiş. Net kâr marjı %15,7’e gelmiş. Şu an 14-15 arasında kâr marjı. 100 liralık mal sattığında 14,1 liralık kâr etmiş en son bilançosunda ki, bu da yıllıklandırılmış bilançosundaki kâr marjlarını gösteriyor.
Nitekim hisse fiyatı ve kârlılık ilişkisine baktığımız zamanda ise, özellikle şu dönemlerde, şu dönemlere bakacak olursanız. Şu bölgede XU100’ün hep altında performans göstermiş Sasa. Yani Bist100 endeksinin altında performans göstermiş. Tabi şunlar çok hızlı artışlar olduğu için fiyat da barlar çok küçük gözüküyor. Ama ne zaman şirket kâra geçerse bakın şu lacivert çizgi yukarı gitmesini sağlamış.
İsterseniz şimdi bir de şeye bakalım, Sasa’nın normal fiyat grafiğine bakalım. Mesela 2006 ile 2010 arasında, yani kötü bir performans gösterirken şurada zarar ederken Sasa’nın fiyat performansına baktığımızda ne göreceğiz? ve fiyatlarda, hisse fiyatlarınında düşük kaldığını göreceğiz.
Evet, fiyat grafiğini de açtık ve şuradaki fiyat hareketi tabi burayı bozuyor. Bu fiyat grafiği şöyle biraz sola doğru gideceğim. Yani o fiyat hareketlerini görmeyeceğiz. 2006 ile 2011 arasına dikkat ederseniz. Şirketin performansı çok kötü. Sebebi o sırada şirketin zarar ettiğini, zarar ürettiğini görüyoruz. Daha sonra 2011 yılında dikkat ederseniz. kâra geçiyor şirket ve hisse fiyatı 0,25 kuruştan 1 liraya çıkmış. Yalnız burada şunu vurgulayalım; özellikle 2008 krizine kadar 0,35 kuruşa kadar düşmüş kağıt 2008 kriziyle birlikte 0,12 kuruşlara kadar düşmüş, daha sonra 10 kat bir artış yapmış 1.11’e gelmiş. Tekrar şeye döndüğümüzde, yani buraya döndüğümüzde dikkat ederseniz bu dönem zarar dönemi, yani şu aşağıda şu dönem, şu bölge 2009-2011’de dikkat ederseniz şurada kârlılık artıya geçiyor. Şu bölgede artıya geçiyor sonra tekrar geri çekiliyor. Şimdi isterseniz tekrar şeye geçelim hisse fiyatını birlikte görelim.
2011’de tekrar artıya geçiyor. Fakat çökmeye başlıyor çünkü 2012- 2013 yılları yine Sasa için çok iyi yıllar değil. Ve burada bakın kârlılık yine düşüyor ve zarar giriyor tekrar. Ama 2014 Marttan itibaren yükselişe geçmesi lazım. Geçiyoruz burada 2014 döneminde aşağıya gitmeye devam ediyor kağıt ve mali yapısı olduğu gibi şey yapıyor. Bakın 2014’de tekrar kâra geçiyor, kâra geçince piyasa buna gerçek değerini vermeye başlıyor. Ve ardından da bu performansın devam edeceği beklentisi ile de bu şekilde fiyatlar işte 0,10 kuruşlardan 1 liralardan 8 liralara 7 liralara kadar çıkıyor. Yani şuradaki şu piyasa değeri endeksin çok üzerinde bir getiri sağlamaya başlıyor. Bu grafikte özellikle şu bölgede bakın endeks hisse 1 lira gibi düşünün ve her ikisi 1 liradan veya 100 lira olduğunu düşünün şimdi kaça gelmiş? Örneğin hisse fiyatı 17 lira olurken endeks sadece 2.94 olabilmiş.
Dolayısıyla biz burada grafiği hangi yıldan başlatırsak şu ana kadar endekse göre performansı ne olmuşu bulmaya çalışıyoruz. Borsa kumar yeri değildir. Bu birinci mesajım.
Yani dikkat ederseniz bir şirket zarar ediyorsa, zarar üretiyorsa fiyata aynen yansıyor bu ve piyasa bunu çok güzel değerliyor.
Bu şirket eğer kâra geçiyorsa geleceğe ilişkin bir şey yapıyorsa, performans sağlıyorsa öyle bir durumda da fiyata da benzer şekilde yansıyor. O zaman size düşen uzun vadeli yatırımcı olarak bu şirketin gelecekte piyasa değeri ne olacak? Mesela şurada grafikteki, bu arada bir cümle söylemek istiyorum. Bunu kulağınıza küpe yapın bir yere yazın, evinize yazın, duvarınıza asın, ne bileyim cep telefonunuzun açılış sayfası yapın ne yaparsanız yapın. Ama borsada yatırım yapıyorsanız şu cümleyi asla unutmayın: “Kendine hayrı olmayan şirketin yatırımcısına hayrı olmaz.“
İşte kendisine hayrı yoktu bu dönemde ve zarar üretiyor. Yatırımcıya da hayrı yoktu. Daha sonra gördüğünüz gibi kârlılığı ve performansı arttığında yatırımcısı da kazanıyor. Bu her zaman böyledir. Borsa asla bir kumar yeri değildir.
Satışlar ve piyasa değeri bizim için çok önemli. Bakın biraz sonra bir tahmin yapacağız bir fiyat tahmini yapacağım. Ve bunu yaparken de biz daha çok ne yapacağız? Fiyat/Net Satış yöntemi, F/K, PD/DD, Fiyat/Kazanç oranı bunlarla şey yapacağız, ne yapacağız? diyeceğiz ki; eğer satışları bu şirketin 4 milyara çıkarsa bunun kâr marjı da %15 olsa ne olur? 600 milyon lira kâr eden şirket, şu anda ne kadar kâr ediyor? Bakın net dönem kârı 221 milyon lira. Bu yıllıklandırılmış kâr ve 220 milyon da esas faaliyet kârı var. 221 milyon da net kârı var. Eğer bu 600 milyona çıkarsa o zaman hisse fiyatı ne olur? İşte F/K bize orada yardımcı olacak. Mesela burada Fiyat/Net Satış sektörel değer var ve Piyasa Değeri/Net Satış bu da şirketin, sarı çizgi.
Şunları şöyle kapatalım, dikkat ederseniz burada şöyle bir durum oluşuyor. Yıllık satışlarının yıllıklandırılmış satışlarının kaç katı piyasa değeri var dediğimizde bu şeylere baktığımızda Sasa’nın, şu an sektörün üzerine çıkmış olması yada sektörünün altında olması, yada bakın şu bölgede sektörün altındayken sektörün üzerine çıkmış olması bize şunu gösteriyor. Demek ki piyasa bu şirketin gelecekte satışlarının çok büyüyeceğini ön gördüğü için şu an aslında satışlarının daha yüksek bir çarpanından işlem görüyor. Yani şöyle bakın, Fiyat/Net Satış sektörel 1.5 ama Piyasa Değeri/Net Satış 2.1. Bu sektörel değer 1.5 ama Sasa’nın ki 2.1 kat. Yani cirosu 1 milyarsa Sasa’nın piyasa değeri demek ki, 2 milyar. Peki piyasa değerlerine baktığımızda şu an 2 milyar 941 milyon Sasa’nın piyasa değeri ve net satışlarına baktığımızda net satışları da 1 milyar 565 milyon TL. Bu yıllıklandırılmış bazda 1 milyar 565 milyon TL son dönem itibari ile.
Dolayısıyla eğer satışlar diyelim ki, 6 milyara çıkarsa bu şirketin satışları 6 milyara çıkarsa, sektör şu an 1.3 o zaman Sasa’nın piyasa değeri de 9 milyara çıkması lazım normal şartlar altında. Fiyat/Kazanç oranı ve PD/DD oranına baktığımızda şunu şey yapalım, zaman zaman Sasa zarar ettiği için bakın F/K oranı yok.
Yani kârının kaç katından işlem görüyor? Burada 36 katına kadar çıkmış. Sonra burada bakın 6-7-8, yani kârlar arttıkça 6-7 oranlarına düşmüş. Şu an 12.3’müş F/K oranı Sasa’nın. Yani kârının 12 katından işlem görüyormuş. Neden daha önce 7-8 katından işlem görürken şimdi 12 katından işlem görüyor? Çünkü piyasa diyor ki; bunun ileride kârlılığı dahada artacak, ben aslında buna kârının 7 katını veriyorum ama ilerde kârları çok arttığında, örneğin ikiye katlandığında, ben şimdi 12 katını ödersem ikiye katlanırsa kârlar bu durumda 6 katına düşmüş olacak, 6 F/K’ya düşmüş olacak diyor.
Benzer şekilde şeye baktığımızda sektörün üzerinde piyasa değeri defter değeri, sarı çizgi, yani öz varlıklarının kaç katından işlem görüyor? Öz varlıklarının da şu an 2.86 katından işlem görüyor. 2.9 katına kadar çıkmış. Fakat geçmişe baktığımızda öz varlığı kadar bir fiyatı varmış. Öz varlıklar kârlarla birlikte arttığı için ileride 200-300 milyon 500 milyon öz varlığına eklemeye başladığında, öz varlıklar hızla yükselmeye başlayacak böyle bir durumda da Sasa’nın değerinin artması lazım.
Tabi biz burada ne yapıyoruz arkadaşlar? Şunu özellikle vurgulamak istiyorum. Bu aşamada, evet şu an grafikleri bırakıp bana bakın.
Bu aşamada biz eğer geleceğe yönelik doğru tahmin yaparsak satışlarının ne olacağını tahmin edebilirsek, yani bu yatırımcılardan sonra ve düşünün ki, siz bu şeyi şirketi incelediniz, faaliyet raporlarını okudunuz, yatırımcı ilişkilerine sorular gönderdiniz, son çıkan haberleri incelediniz ve kanaat getirdiniz ki, evet bu şirketin satışları 700-800 milyon dolar artacak, yaklaşık 3-3.5 milyar TL civarına gelebilir. Şu an yıllıklandırılmış satışta 1.5 milyar civarında. Belki 2018’de bu 2-2.5 milyara gelecek. Sonra 4-4.5-5’e doğru gidecek. Kârlarda bununla birlikte kâr marjı eğer sabit kalırsa artacak. Peki kâr marjları düşebilir mi? Yani şu an kâr marjlarının arttığını görüyoruz. Şirketin kâr marjlarını şöyle söyleyeyim, kâr marjları geçmişte nasıl olmuş? Onu görmek çok önemliydi ve burada biz kâr marjlarını görüyoruz. Bu piyasa çarpanları kısmında, dikkat ederseniz geçmişte %9-10 ama her yeni yatırım çok önemlidir ve kâr marjını artırır. Yani daha önce siz %10 kâr yapıyorsanız ve yeni bir yatırım yapmışsanız daha maliyetli bir şey yapmazsınız, yani siz bir 100 liralık ürün satarken normalde 10 lira kâr ediyorsanız, bir yatırım yapıp da 100 liralık ürün üretirken 8 lira kâr edecek duruma gelmezsiniz. Her zaman yeni yatırım yeni teknoloji demektir ve yeni teknoloji de maliyetlerin çok daha aşağı çekilmesi demektir.
Bu nedenle yatırım yapan şirketler, yatırımlarını bitirdikten sonra ilk başta amortisman maliyetleri yüksek olacaktır. Hele ki, hızlandırılmış amortisman kullanıyorlarsa, yani makineye yaptığı yatırımları maliyetlere daha çabuk yansıtıyorsa, böyle bir durumda ilk başta kâr marjları çok düşük olacaktır ama, daha sonra kâr marjları yeniden yükselecektir. Ve bu nedenle de özellikle bu aşamada şunu bilmemiz gerekiyor. Mesela Sasa gelecek bu yatırımları bitirdikten sonra kâr marjı ne olur? Bunu bilmiyoruz, bu konuda haber yok. Bunu yatırımcı ilişkileri bölümüne yazarak sorabilirsiniz. Bu yatırımlar verimliliği, etkinliği artıracak mı? Ortalama olarak esas faaliyet kâr marjı, favök marjı ne bekleniyor? Normalde aslında bir şirket bunu mutlaka faaliyet raporlarında yazmalıdır. Yani siz ortaklarınıza bir bilgi vermek için faaliyet raporu yazıyorsunuz. Dolayısıyla burada biz bir yatırım yapıyoruz. Bu ciromuzu şu kadar etkileyecek, şimdi ayrıca öyle bir teknolojiye yatırım yapıyoruz ki, kâr marjlarımız şuradan şuraya çıkacak şeklinde öngörüler vermelisiniz, vizyon vermelisiniz, yatırımcıda buna bakarak, size ortak olmalı ve sizin şirketinize para yatırmalı. Dolayısıyla faaliyet raporlarının kalitesi mutlaka yükseltilmeli ve aynı zamanda da yatırımcılara bu konuda daha şeffaf olmalı daha açık bilgi vermeli, daha çok bilgilendiren şirketlerinde hisse fiyatları tabi ki çok daha değerli olacaktır. Diğer firmalar 10 F/K ile işlem görüyorsa bu tip firmalarda açık, şeffaf firmalarda göreceksiniz ki, 12-15 F/K ödenecektir.
Çünkü kandırılma olasılığınız az. Evet, burada zannedersem dediklerimi anlattım, şimdi iş geldi fiyat tahmini etmeye burada acaba tüm bunları anlattıktan sonra buradaki ortalamalara da baktıktan sonra geleceğe ilişkin fiyatı nasıl tespit edeceğiz? Bir sonraki yazıda devam edeceğiz..”
İlk yorum yapan siz olun